आआँै ! अब नाङलो ठटाऔ ।

कुनै पनि कुरा तोकिएको समयमा भएन वा गरिएन भने स्पष्टिकरण दिनुपर्दा हामीसँग एउटै वाक्य काफी छ । त्यो हो ूनेपाली समयू । ढिलासुस्तीको पार्यवाची ूनेपाली समयू भन्दा अव अतियुक्ति नहुने भएको छ । जस्तो कुनै कार्यक्रमको समय तोकिन्छ - १० वजे शुरु गरिन्छ - १२ वजे र किन ढिलो भनेर सोधिए - यस्तै हो नेपाली समय भनिन्छ । अर्थात नेपाली समय भनिदिएपछि स्पष्टिकरण दिनु पर्ने समस्या नरहने भयो । यो नेपालीहरुको संस्कार हो । तर अहिले आएर यही संस्कार पहिचान बन्दै गएको रहस्य खुलेको छ । यो रहस्य मनोज गजुरेलले संगेतीक धमकाको लागि कार्यक्रम संाचालन गर्दा खोलेका हुन् । त्यतिबेला उनले कार्यक्रम ढिलो सुरु भएकोमा माफी माग्दै भनेका थिए - ू…। फेरि तोकेको समयमा कार्यक्रम शुरु गरियो भने नेपाली भनेर कसरी चिन्ने ू । मानौ ः समयलाई ढिला गरि पच्छाउने भनेको नेपाली मात्र हुन ।

नेपाली समयू जस्तै आधुनिक प्रविधीको प्रयोगले लोकपि्रय बनाएको वाक्य हो - ूअन द वेू विशेष गरेर मोवाईल सेट साथमा हुनेहरुले प्रयोग गर्ने भाषा हो यो । यदि तपाई कसैलाई पर्खिरहनु भएको छ पर्खाईमा थाकि सक्नु भो भेट्नको लागि तोकेको निर्धारित समय पनि कटि सक्यो त्यसपछि तपाई मोवाईलमा सम्पर्क गर्नुहुन्छ । त्यतिवेला तपाईले तु पाउने जवाफ भनेको ूअन द वेू हो । चाहे तपाईले पर्खनु भएको व्याक्ति ओच्छ्यानमा होस या कसैसँग गफ चुट्दै बसेको किन नहोस । ूअन द वेू को प्रभाव नेपालीहरुमा यति साह्रो परेको छ कि कुनै दिन यो पनि हाम्रो पहिचान नवन्ला भन्न सकिदैन ।
ूराजकाजको काम बसी बसी पचाउ मामू- यो उक्ति राजाको प्रत्यक्ष शासन भएको बेला खुव चलेको थियो रे । उ समायमा राजाको नुन खाएर प्रजाको काम गर्नेहरु जी- हजुरीमा चल्थे । प्रजा रिसाए के हुन्छ - आफ्नै मुख कालो हुन्छ तर राजा रिसाए के हुन्छ - हातमा भएको जागीर पखालिन्छ । यही मनोवृतिले राजाको शासन चल्यो पनि र ढल्यो पनि । त्यसपछि जनताको शासकको शासनकालमा अर्को उक्ति चल्यो - ूसरकारको काम कहिले जाला घामू । अर्थात त्यो शासन व्यवस्सथाका कर्मचारीहरु पनि जनताको काम गर्ने नाममा दिन कटाउन घाम कुरेरै बस्ने प्रवृति थलानी गरे । यो पछिल्लो कालमा देखिएको कर्मचारीतन्त्रको यथास्थितीवादी सोचको उपज हो ।

सरकार जनताका कुनै कुरा सुन्न चाहदैन भने एउटै मात्र उपाय छ त्यो हो - तोडफोड । यो विगतले पुष्टि गरेको छ । तोडफोड गरेपछि मात्र सरकारले सुनेको कयौ उदाहरण छ । कांग्रेस सत्तामा रहदा विपक्षी दलहरुले टायर बालेको सडकको रलिङ तोडेको पर्खालको ईटा फालेको घट्नाहरु सवैको आँखामा छिपेको छ । केहीदिन अघिको घट्नालाई नै हेरौ तराईवासीले मधेस बालेपछि मात्र ७ दलका संयुक्त सरकारले सुन्यो । यी घट्नाहरुले के वताउछ भने डाङडाङ-डुङडुङ नगरे सरकारका सम्यन्त्रहरु कानमा तेल हालेर बसी रहन्छन ।

मलेसियामा समस्यमा परेका नेपाली श्रमिकहरु अधिक मात्रमा छन । तिनका लागि मात्र भनेर विसुद्ध खोलिएका सघ संस्थाहरु पनि छन । अस्ती मात्र समस्यामा परेका केही नेपालीहरुको समुह श्रमिक संगठन खोज्दै-खोज्दै कोतारया आईपुगेछन । त्यसपछि उनिहरु दुतावास पुगेछन समस्याको सिकायत गरेछन । तर दुतवासबाट सकरात्मक प्रतिक्रीया नभएपछि उनिहरुले धर्ना बस्ने धम्की दिएछन । तव मात्र कम्पनी मालिक बोलाउने काम भएछ र मजदुरविच वार्ता गराउन दुतवास सफल भएछ । यो घट्नाले पनि के पुष्टि गर्छ भने अझै पनि तोडफोड डाङडाङ-डुङडुङ गर्नु अपरिहार्य नै छ । फेरी यो अभियानमा मजदुरहरुलाई साथ दिएका थिए भर्खर मात्र खोलिएको क्रान्तीकारी संगठनले । क्रान्तीकारी भन्ने वितिकै वितेको दशवर्ष स्मरण हुन्छ सवैलाई । क्रान्तिकारी भनेपछि कसले गर्ने अटेरी कसैलाई एकवारको जिन्दगानी धरापमा पर्नु छ र दुतावासलाई क्रान्तिको तातो लाग्यो र समस्या सल्ट्याउन लागिपरिहाल्यो । अपसोच त्यो सफलताको जस भने एउटा पत्रिकाले ब्याक्ति विशेषलाई दियो र तिनको क्रान्तिकारी संगठनलाई ओझेलमा पार्न खोज्यो । हुनसक्छ श्रमिक संगठन छाँयामा पर्ने भएकोले पनि त्यस्तो रणनीति अवलम्वन गरेको हुनु पर्छ । जे भए नि ूकाम गर्ने हनुमान जस पाउने ढेडुू भने जस्तो गर्नु हुन्न थियो ।

भनिन्छ हात्ति तसा्रउनु छ भने नाङलो ठटाउनु पर्छ रे । नाङलोले गर्ने त केही होईन तर पनि आवाज सुनेरै हात्ति डराउछ । त्यसैले अव हामी पनि दुतवास सँगको जी - हजुरी छोडौ र अलि ठुलो स्वरमा कराऔ । तव मात्र हाम्रो कुरो सुनुवाई हुने रहेछ । सो कुरोको पोल खुली सकेपछि किन विलम्व आऔ ! अव हामी पनि नाङलो ठटाऔ ।

धन्यवाद ।

jeevandewan@gmail.com